တရားမွ်တျခင္းဟူသည္ ထပ္တူညီေသာ၊ျပီးျပည့္စံုေသာ သေဘာတရားႏွစ္ခုအားေပါင္းစပ္ ထားျခင္းဟုခံယူမိသည္။ သို့ေသာ္ တရားမွ်တျခင္းဟုတြဲသံုးေသာအခါ စကားလံုးအေနျဖင့္ ခြဲခ်မ္းစိတ္ျဖာ၍ အဓိပၸါယ္ေဖာ္ျပျခင္းထက္ေက်ာ္လြန္ေသာ သေဘာတရားမ်ား အေနျဖင့္တည္ရွိေလသည္။ အကယ္၍ ခြဲျခင္းစိတ္ျဖာၾကည့္ပါမူ တရားဟူေသာ မွန္ကန္ေျဖာင့္မတ္ျခင္းသေဘာႏွင့္ သင့္တင့္ညီညြတ္မွ်တျခင္းသေဘာ ေပါင္းစပ္ထားေလသည္။
တရားျခင္းဟူသည္ ပင္ကိုအရွိသေဘာျဖစ္ေလသည္။ လက္ေတြ႔အားျဖင့္မူ က်ယ္ဝန္းနက္႐ႈိင္းေသာ သေဘာတရားမ်ားမ်ားစြာ ရွိႏိုင္ေလသည္။ တရားတြင္လည္း အယူအဆအားျဖင့္ ေလာကီေလာကုတၱရာ အားျဖင့္（၂）မ်ိဳးဟု ယူဆစရာရွိေလသည္။ သေဘာတရားအားျဖင့္ မည္သို႕ပင္က်ယ္ဝန္းနက္ေစကာမူ ေဖာက္ျပန္ေျပာင္းလဲျခင္းမရွိေသာ အရွိတရားမ်ားကို ေဖာ္ျပညႊန္းဆို ႏိုင္ေသာသေဘာတရားမ်ားအားလံုးသည္ တရားသာလွ်င္ျဖစ္ေပသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားရွင္ ရွာေဖြညႊန္းဆို ေဟာေျပာျပသခဲ့ေသာအရာမ်ားသည္လည္း မေဖာက္မျပန္မွန္ကန္ေသာ အရွိတရားမ်ားကိုေဖာ္ျပခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ တရားမ်ားျဖစ္ေလသည္။ မ်ားစြာေသာကြ်ႏု္ပ္အပါအဝင္ လူသားအေပါင္းတို႔သည္ တရားဟုဆိုလိုက္လွ်င္ မိမိတို႔ဆိုင္ရာကိုးကြယ္ရာ ဘုရားရွင္တို႔ေဒသနာမ်ားဟု ထင္မွတ္ခံယူမိၾကေလသည္။ မွန္ကန္ေျဖာင့္မတ္ျခင္းအရွိသေဘာအား ေက်ာ္သြားၾကေလသည္။
ထို႔အတူမွ်တျခင္း၌လည္း အညီအညြတ္ခြဲခ်မ္းေဝမွ်ျခင္းႏွင့္ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ျခင္းဟူေသာ သေဘာတရားရွိေလသည္။ သို႔ေသာ္၎မွာကား ျပဳလုပ္ျခင္း၊ျပဳမူေဆာင္ရြက္ရျခင္း အျဖစ္သေဘာ ျဖစ္ေလသည္။ မွ်တျခင္းသည္ကား ျပဳမူေဆာင္ရြက္ေပးရေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေပးျခင္းမွရေသာ သေဘာျဖစ္ေလသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ပါဝင္ေပါင္းစပ္သူအားလံုးအေပၚ၌ ရသင့္သည္မ်ားကို မွ်တစြာရယူခံစားေစႏိုင္ျခင္းသည္ တရားစြာမွ်တျခင္းျဖစ္ေလသည္။ ပါဝင္ေပါင္းစပ္သူအားလံုးႏွင့္စပ္လ်ဉ္း၍ ရသင့္ရထိုက္ေသာ ခံစားသင့္ခံစားထိုက္ေသာ သေဘာတရားရွိေသာ အေၾကာင္းအရာ အဆိုးအေကာင္းတို႔အေပၚ၌ မွ်တစြာ ေဝဖန္ပိုင္းျခားမရွိလွ်င္ တရားမွ်တျခင္းမရွိဟုဆိုႏိုင္ေလသည္။ ထိုသို႔မွ်တစြာ ေဝဖန္ပိုင္းျခားခြင့္ ရွိပါလွ်က္ မွ်တစြာေဆာင္ရြက္ျခင္းမျပဳႏိုင္လွ်င္ တရားမွ်တျခင္းမရွိသူဟုသမုတ္ႏိုင္ေလမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုတရားျခင္းႏွင့္မွ်တျခင္းႏွစ္မ်ိဳးတြင္ တရားျခင္းသေဘာတရားကိုသိ၍ မွ်တစြာမေဆာင္ရြက္လွ်င္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ မွ်တစြာေဝဖန္ခြဲျခမ္းျခင္းေဆာင္ရြက္ပါေသာ္လည္း ေျဖာင့္မတ္မွန္ကန္ျခင္းရွိ/မရွိ ေဝဖန္စဉ္းစားႏိုင္ျခင္းခ်ိဳ႕ယြင္းခဲ့လွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း တရားမွ်တျခင္းမရွိဟု ယိုးစြပ္ခံရႏိုင္ေပမည္။
အခ်ဳပ္ဆိုရပါမူ တရားမွ်တျခင္းသည္ အရွိသေဘာ၊ မေဖာက္မျပန္မွန္ကန္ေသာ သေဘာတို႔အား ရသင့္ရထိုက္သူအားလံုးအား ညီမွ်စြာရယူခံစားေသာ သေဘာဟုမွတ္ယူမိေလသည္။